1. Giới thiệu chung về lịch sử phát triển
Bộ môn Địa chất Dầu khí được thành lập ngày 10 tháng 11 năm 1977 theo Quyết định số 1239/TCCB của Hiệu trưởng Trường Đại học Mỏ - Địa chất tại Phổ Yên, Bắc Thái (nay là tỉnh Thái Nguyên). Bộ môn Địa chất Dầu khí ra đời gắn liền với sự ra đời của Khoa Dầu khí, Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Những ngày mới thành lập, Bộ môn chỉ có 5 cán bộ, TS. Nguyễn Quang Hinh được bổ nhiệm làm trưởng bộ môn. Với một lực lượng ban đầu còn mỏng, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ của Bộ môn đã được đẩy mạnh. Nhiều thầy được cử đi nghiên cứu sau đại học ở nước ngoài. Các thầy sau khi hoàn thành các công trình nghiên cứu đã trở về giúp cho đội ngũ nhà giáo của Bộ môn ngày càng lớn mạnh. Chỉ một thời gian ngắn sau khi thành lập, vào những năm đầu của thập kỷ 80, Bộ môn đã xây dựng được một đội ngũ nhà giáo giỏi về chuyên môn, đặt nền móng cho mô hình đào tạo và cơ cấu học thuật ngành Địa chất Dầu khí dần hoàn chỉnh.
Trải qua hơn 45 năm xây dựng và phát triển, Bộ môn Địa chất dầu khí đã không ngừng lớn mạnh và trở thành cơ sở lớn nhất của cả nước đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật ngành Địa chất dầu khí. Nhiều cán bộ được đào tạo tại Bộ môn đã và đang công tác trong ngành dầu khí và các lĩnh vực khác trên khắp mọi miền đất nước, nước ngoài; đóng góp xứng đáng trí tuệ và công sức của mình cho sự phát triển bền vững của đất nước.
2. Cơ cấu cán bộ, viên chức trong đơn vị
Tính đến nay tổng số các cán bộ đã và đang làm việc tại Bộ môn là 29 người. Cán bộ của bộ môn đã tham gia quản lý ở những vị trí như Phó Trưởng Khoa Dầu khí, Phó trưởng phòng Quản lý khoa học, Phó trưởng phòng Đào tạo Đại học, Trưởng phòng Đảm bảo chất lượng. Lực lượng cán bộ trong bộ môn có năng lực chuyên môn tốt, tinh thần đoàn kết cao, có trách nhiệm và nhiệt tình trong công việc được giao, tích cực tham gia các phong trào tập thể, phong trào thi đua của Khoa, Nhà trường. Đội ngũ cán bộ hiện tại gồm 06 giảng viên (trong đó có: 01 PGS; 03 TS; 02 ThS).
3. Cơ sở vật chất và phòng thí nghiệm
- Phòng thí nghiệm Địa chất dầu khí (Bộ môn quản lý);
- Phòng thí nghiệm Dầu khí – Khối thượng nguồn (Trung tâm Phân tích, thí nghiệm công nghệ cao quản lý);
- Trung tâm xử lý só liệu dầu khí (Khoa Dầu khí và Năng lượng quản lý).
4.Hoạt động chính và những kết quả đạt được
Về công tác đào tạo: Bộ môn được nhà trường giao cho đào tạo từ khóa 22 (1977-1982), tính đến nay đã đào tạo được 21 tiến sỹ, 08 thạc sỹ và gần 700 kỹ sư, hiện có khoảng 50 sinh viên các khóa K61 đến K63 đang theo học; 01 học viên đang làm nghiên cứu sinh. Trong số các cựu sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh được đào tạo từ Bộ môn đã có nhiều người trở thành các nhà khoa học có uy tín, các cán bộ có chuyên môn vững vàng và có nhiều người đang công tác, giữ nhiều vị trí chủ chốt trong ngành dầu khí ở khắp mọi miền của tổ quốc, đóng góp xứng đáng trí tuệ và công sức của mình cho sự phát triển bền vững của đất nước.
Nhờ có một đội ngũ cán bộ trẻ và năng động, công tác đào tạo của Bộ môn Địa chất dầu khí cũng có những chuyển biến tích cực. Các chương trình đào tạo cả ở trình độ đại học và sau đại học được cải tiến thường xuyên để chuẩn hóa theo hướng hiện đại và phù hợp với yêu cầu thực tế. Hiện nay, ngoài những môn học truyền thống, Bộ môn đã đưa một số môn học mới, chuyên đề mới, đáp ứng được xu thế đào tạo hiện đại của thế giới như Phân tích bể trầm tích, Địa chất tầng chứa dầu khí, Thủy động lực mỏ dầu khí, Mô hình hoá tầng chứa, Quản lý và phát triển mỏ dầu khí, Địa chất khai thác các mỏ dầu khí vào giảng dạy trình độ đại học.
Hiện nay, Bộ môn có nhiệm vụ đào tạo:
1. Kỹ sư ngành Kỹ thuật dầu khí, chuyên ngành Địa chất dầu khí, mã số 7520604.
2. Kỹ sư ngành Công nghệ số trong thăm dò và khai thác tài nguyên thiên nhiên, mã số 7520606
3. Thạc sĩ ngành Địa chất học theo hướng chuyên sâu Địa chất ứng dụng trong dầu khí, mã số 8040201
4. Tiến sĩ ngành Kỹ thuật Địa chất, chuyên ngành Địa chất dầu khí, mã số 9520501
Các hướng nghiên cứu chính:
- Trầm tích luận trong tìm kiếm thăm dò dầu khí;
- Địa hóa đá sinh dầu khí;
- Đánh giá tiềm năng dầu khí;
- Nghiên cứu, phân tích khai thác và các giải pháp nâng cao hệ số thu hồi dầu;
- Mô hình hóa và mô phỏng tầng chứa;
- Nghiên cứu và thăm dò hydrat khí.
- Đề tài công trình NCKH và Dự án:
Bên cạnh công tác đào tạo, các thầy cô trong Bộ môn đã và đang tích cực tham gia hoạt động nghiên cứu khoa học và phục vụ sản xuất. Tính đến nay, các thầy cô đã chủ trì và tham gia 13 đề tài khoa học cấp Bộ, 15 đề tài cấp cơ sở và nhiều hợp đồng sản xuất. Đã là tác giả chính hoặc đồng tác giả của hơn 100 bài báo trên các tạp chí trong và ngoài nước, tham dự nhiều Hội nghị khoa học trong nước và quốc tế. Hiện nay, Bộ môn đang triển khai 02 đề tài nghiên cứu khoa học công nghệ cấp Trường. Việc tham gia và chủ trì nhiều đề tài các cấp đã góp phần quan trọng trong việc trau dồi kinh nghiệm và trình độ nghiên cứu cho đội ngũ cán bộ, đặc biệt là cán bộ trẻ. Ngoài ra, các cán bộ trong Bộ môn còn tích cực tham gia hướng dẫn sinh viên các khoá làm nghiên cứu khoa học hàng năm.
- Quan hệ hợp tác Quốc tế, Doanh nghiệp và Đào tạo: Trong việc triển khai các nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học bộ môn Địa chất Dầu khí đã mở rộng quan hệ hợp tác hiệu quả với các cơ quan trong nước (như các đơn vị thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Trường Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Dầu khí, Trường Đại học Tổng hợp, Bộ Công thương, …), và các Trường đại học nước ngoài.
- Tài liệu Sách, Giáo trình và Bài giảng:
Bộ môn đảm nhiệm dạy 23 môn học với 23 bài giảng lý thuyết và thực tập cho các lớp chính ngành ngoài ngành. Đã xuất bản 03 giáo trình cấp nhà xuất bản và 08 giáo trình cấp trường.
Công tác biên soạn giáo trình luôn được các thầy cô chú trọng nhằm cải tiến, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Hệ thống bài giảng luôn được bổ sung và cập nhật các kiến thức hiện đại đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội.
- Công tác đoàn thể: Các thành viên của Bộ môn cũng tích cực tham gia các phong trào hoạt động của Khoa và của Trường như văn nghệ, thể thao. Tích cực hưởng ứng các cuộc vận động của Công đoàn giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn như trẻ em nghèo, tàn tật,.. hay bị thiên tai như lũ lụt, động đất. Các Đảng viên luôn nêu cao tinh thần phê và tự phê, nghiêm túc thực hiện cuộc vận động “Học tập và làm theo gương đạo đức Hồ Chí Minh”.
- Công tác và hoạt động sinh viên: Các hoạt động của đoàn thanh niên, hội sinh viên trong Khoa Dầu khí và Năng lượng luôn có sự sát cánh, đóng góp nhiệt tình của các cán bộ trong Bộ môn. Sinh viên ngành Địa chất dầu khí phát huy là hạt nhân trong các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao của Khoa Dầu khí và Năng lượng. Các cán bộ được phân công làm cố vấn học tập, Giáo viên chủ nhiệm các Khóa luôn tận tụy, chỉ dạy, hướng dẫn và đồng hành cùng sinh viên trong các hoạt động tập thể.
5. Mục tiêu và Định hướng phát triển
- Công tác đào tạo: Trong thời gian tới Bộ môn phấn đấu phát triển vững mạnh toàn diện, phát huy vai trò đầu tàu trong đào tạo, nghiên cứu khoa học lĩnh vực Địa chất dầu khí phục vụ tìm kiếm, thăm dò và khai thác dầu khí.
Nâng cao chất lượng đào tạo cho sinh viên, học viên cao học, nghiên cứu sinh.
Tổ chức, nhắc nhở thực hiện nghiêm túc cuộc vận động “Hai không” và xây dựng nề nếp “ Mỗi thầy giáo là một tấm gương về đạo đức, tự học và sáng tạo” trong tập thể Bộ môn,
Xây dựng chương trình học thuật của Bộ môn và thường xuyên kiểm tra công tác giảng dạy nhằm thực hiện tốt cuộc vận động “Nói không với đào tạo không đạt chuẩn, không đáp ứng nhu cầu xã hội”.
Xây dựng và nâng cao chất lượng phòng thí nghiệm phục vụ công tác đào tạo bậc đại học và sau đại học.
Phối hợp với các đơn vị mở các khoá đào tạo ngắn hạn và dài hạn.
Chuẩn hóa các hoạt động trong giảng dạy, học tập và nghiên cứu khoa học; triển khai công tác tự đánh giá và kiểm định chương trình đào tạo theo kế hoạch của Nhà trường và quy định của Bộ giáo dục và đào tạo.
- Công tác cán bộ: Nâng cao trình độ, năng lực cán bộ giảng dạy đáp ứng yêu cầu đào tạo, NCKH và phục vụ sản xuất.
- Đề tài công trình NCKH và Dự án: Chủ trì, tham gia, tư vấn các đề tài NCKH và dự án sản xuất các cấp trong các lĩnh vực dầu khí và địa chất.
- Quan hệ hợp tác Quốc tế, Doanh nghiệp và Đào tạo: Trong việc triển khai các nhiệm vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học bộ môn Địa chất dầu khí đã mở rộng quan hệ hợp tác hiệu quả với các cơ quan trong nước (như các đơn vị thuộc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Trường Đại học Bách Khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Dầu khí, Trường Đại học Tổng hợp, Bộ Công thương, …), và các Trường đại học nước ngoài.
- Tài liệu Sách, Giáo trình và Bài giảng: Bộ môn đảm nhiệm dạy 23 môn học với 23 bài giảng lý thuyết và thực tập cho các lớp chính ngành và ngoài ngành. Đã xuất bản 03 giáo trình cấp nhà xuất bản và 08 giáo trình cấp trường. Công tác biên soạn giáo trình luôn được các thầy cô chú trọng nhằm cải tiến, nâng cao chất lượng giảng dạy và học tập. Hệ thống bài giảng luôn được bổ sung và cập nhật các kiến thức hiện đại đáp ứng được yêu cầu phát triển của xã hội.
- Công tác đoàn thể: Tiếp tục động viên, khuyến khích các cán bộ trong Bộ môn tích cực đóng góp vào hoạt động đoàn thể của Khoa Dầu khi và Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
- Công tác và hoạt động sinh viên: Các hoạt động của đoàn thanh niên, hội sinh viên trong Khoa Dầu khí luôn có sự sát cánh, đóng góp nhiệt tình của các cán bộ trong Bộ môn. Sinh viên ngành Địa chất dầu khí phát huy là hạt nhân trong các phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao của Khoa Dầu khí. Các cán bộ được phân công làm cố vấn học tập, Giáo viên chủ nhiệm các Khóa của ngành Địa chất dầu khí luôn tận tụy, chỉ dạy, hướng dẫn và đồng hành cùng sinh viên trong các hoạt động tập thể.
6. Khen thưởng: - Tập thể: Tập thể Bộ môn 10 năm liên tiếp đạt danh hiệu ”Tập thể lao động tiên tiến”. Năm 2017, Bộ môn vinh dự được đón nhận Bằng khen của Bộ trưởng và bằng khen của Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam.
- Tập thể: Tập thể Bộ môn 10 năm liên tiếp đạt danh hiệu ”Tập thể lao động tiên tiến”. Năm 2017, Bộ môn vinh dự được đón nhận Bằng khen của Bộ trưởng và bằng khen của Tập đoàn dầu khí quốc gia Việt Nam.
Chi Bộ nhiều năm liền đạy danh hiệu ”Tổ chức cơ sở Đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu”.
- Cá nhân: Các cá nhân của Bộ môn đã được tặng thưởng Bằng khen của Thủ tướng, Bằng khen của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, Huy chương vì Sự nghiệp Địa chất, Huy chương vì sự nghiệp Dầu khí; Kỷ niệm chương vì Sự nghiệp Giáo dục và đào tạo.

Tập thể Bộ môn Địa chất Dầu khí