Với mục đích đào tạo nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu xã hội, phù hợp với xu thế chuyển đổi số và nhằm đẩy mạnh ứng dụng công nghệ hiện đại trong xử lý, quản lý không gian địa lý đáp ứng nhu cầu rất lớn về nguồn nhân lực đủ trình độ trong thời đại số vào các lĩnh vực kinh tế, quản lý tài nguyên, môi trường và an ninh - quốc phòng, ngày 25/12/2024, tại Trường Đại học Mỏ - Địa chất (HUMG), Hội đồng Thẩm định chương trình đào tạo và các điều kiện đảm bảo chất lượng đào tạo ngành "Kỹ thuật không gian" trình độ đại học đã họp dưới sự chủ trì của PGS.TS Lưu Thế Anh, Viện trưởng Viện Tài nguyên và Môi trường, Đại học Quốc gia Hà Nội, cùng sự tham gia của các nhà khoa học, chuyên gia và đại diện từ nhiều lĩnh vực liên quan như PGS.TS Trịnh Lê Hùng (Học viện Kỹ thuật Quân sự), TS Phạm Tuấn Cường (Phòng Đào tạo Đại học HUMG), TS Nguyễn Minh Ngọc (Viện Công nghệ Vũ trụ), PGS.TS Lê Đức Tình (Trưởng khoa Trắc địa – Bản đồ và Quản lý đất đai HUMG), TS Nghiêm Văn Trọng (Trường Đại học Hòa Bình) và TS Mai Văn Sỹ (Công ty Cổ phần Tư vấn thiết kế đầu tư Miền Duyên Hải) cùng các nhà khoa học, các chuyên gia đến từ các bộ môn có liên quan của Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
TS. Phạm Tuấn Cường - Phó Trưởng phòng Đào tạo Đại học phát biểu tại cuộc họp Hội đồng thẩm định
Kỹ thuật không gian là một phần quan trọng của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, nơi các công nghệ tiên tiến như trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật (IoT), và dữ liệu lớn (Big Data) đang thay đổi cách các ngành kinh tế hoạt động. Phân tích không gian là cơ sở để tối ưu hóa quản lý chuỗi cung ứng, cải thiện hiệu quả vận chuyển, và hỗ trợ doanh nghiệp đưa ra quyết định dựa trên vị trí và hành vi khách hàng. Hệ thống viễn thám và dữ liệu vệ tinh giúp cung cấp thông tin thời gian thực về cơ sở hạ tầng, điều kiện môi trường, và hoạt động kinh tế, từ đó tăng cường hiệu quả hoạt động logistics và thương mại điện tử. Kỹ thuật không gian còn cho phép theo dõi biến đổi khí hậu, giám sát thiên tai và quản lý tài nguyên thiên nhiên một cách hiệu quả ở Việt Nam (một quốc gia thường xuyên chịu ảnh hưởng nặng nề từ biến đổi khí hậu). Các giải pháp kỹ thuật không gian giúp cung cấp dữ liệu chính xác phục vụ cho công tác ứng phó và quy hoạch phát triển bền vững.
Ngành kỹ thuật không gian được nhóm biên soạn xây dựng thành 2 chuyên ngành: (1) Kỹ thuật không gian trong logistics và (2) Kỹ thuật không gian trong quản lý môi trường và phát triển bền vững.
Tại cuộc họp, TS Nguyễn Gia Trọng đã trình bày báo cáo chi tiết về mục tiêu, cấu trúc chương trình đào tạo, thời lượng học phần và chuẩn đầu ra của ngành Kỹ thuật không gian. Chương trình được xây dựng với cấu trúc logic, bám sát khung chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, đồng thời kế thừa và phát triển từ các chương trình đào tạo tiên tiến trên thế giới. Báo cáo cũng làm rõ các điều kiện đảm bảo chất lượng như đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, phòng thí nghiệm, hợp tác trong và ngoài nước.
TS. Nguyễn Gia Trọng - Trưởng bộ môn Trắc địa cao cấp phát biểu tại cuộc họp Hội đồng thẩm định
Trong phần thảo luận, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến quý báu, phản ánh góc nhìn đa chiều về chương trình. PGS.TS Lưu Thế Anh đánh giá cao sự chuẩn bị kỹ lưỡng của tổ soạn thảo và đề xuất bổ sung học phần mang tính ứng dụng thực tế, tăng cường hợp tác doanh nghiệp để hỗ trợ đầu ra cho sinh viên. PGS.TS Trịnh Lê Hùng nhấn mạnh sự cần thiết của việc rà soát lại tên học phần và đảm bảo tính logic trong cấu trúc chương trình. TS Nguyễn Minh Ngọc cho rằng cần tiếp tục tham chiếu, đối sánh với các chương trình đào tạo quốc tế để tăng tính cạnh tranh và hiệu quả ứng dụng. TS Phạm Tuấn Cường đề cập đến việc cân nhắc thời lượng các môn học và điều chỉnh một số học phần tự chọn nhằm tạo sự linh hoạt cho người học. PGS.TS Lê Đức Tình khẳng định chương trình phù hợp với chiến lược phát triển dài hạn của Nhà trường và cần mở rộng tính liên kết giữa các môn học. TS Nghiêm Văn Trọng nhấn mạnh tính bám sát nhu cầu thực tế xã hội, đề xuất bổ sung học phần về quản trị công nghệ. Cuối cùng, TS Mai Văn Sỹ nhắc đến sự cần thiết của việc tăng cường căn cứ pháp lý và bảo đảm tính ứng dụng cao trong chương trình.
TS Nghiêm Văn Trọng - Trường ĐH Hòa Bình phát biểu tại cuộc họp Hội đồng thẩm định
Tất cả các ý kiến đều tập trung vào việc đảm bảo chương trình có tính logic, thực tiễn và hội nhập quốc tế. Hội đồng cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải bổ sung một số môn học tự chọn, điều chỉnh thời lượng thực tập doanh nghiệp, và tiếp tục rà soát chi tiết từng học phần để đảm bảo chuẩn đầu ra phù hợp với nhu cầu thị trường lao động.
Thay mặt tổ soạn thảo TS Đỗ Thị Phương Thảo đã phát biểu cảm ơn và tiếp thu các ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng, các nhà Khoa học tham dự buổi thẩm định mở ngành Kỹ thuật không gian bậc đại học.
Kết thúc phiên họp, 100% thành viên Hội đồng đã nhất trí thông qua chương trình đào tạo ngành Kỹ thuật không gian. Hội đồng đánh giá cao những nỗ lực của Khoa Trắc địa – Bản đồ và Quản lý đất đai trong việc xây dựng chương trình đào tạo này, đồng thời đưa ra những khuyến nghị cụ thể để tiếp tục hoàn thiện trước khi chính thức triển khai.
PGS.TS Lê Đức Tình - Trưởng Khoa Trắc địa - Bản đồ và Quản lý đất đai phát biểu tại cuộc họp Hội đồng thẩm định
Sự kiện này không chỉ đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chiến lược phát triển của Trường Đại học Mỏ – Địa chất mà còn mở ra cơ hội đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực Kỹ thuật không gian, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước trong kỷ nguyên số và công nghiệp 4.0
Trước đó, Khoa Trắc địa – Bản đồ và Quản lý đất đai đã tổ chức Hội thảo xây dựng chương trình đào tạo ngành Kỹ thuật không gian. Hội thảo thu hút sự tham gia của nhiều nhà khoa học, chuyên gia, đại diện các doanh nghiệp. Tại đây, các đại biểu đã tập trung thảo luận về ý nghĩa và sự cấp thiết của việc mở ngành đào tạo này trong bối cảnh phát triển công nghệ cao, đặc biệt là ứng dụng trong quan trắc môi trường, quản lý tài nguyên và bảo vệ an ninh quốc gia. Hội thảo đã đưa ra nhiều ý kiến mang tính chiến lược, góp phần giúp tổ soạn thảo xây dựng một chương trình đào tạo vừa có tính thực tiễn, vừa đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời đại mới.