Địa điểm: Phòng họp Khoa Dầu Khí, Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Phường Đức Thắng - Quận Bắc Từ Liêm - TP Hà Nội;
Trân trọng kính mời các đại biểu và nhà khoa học quan tâm tới dự.
- Phân lập các hoạt chất từ rễ củ loài Địa hoàng (Rehmannia glutinosa);
- Xác định được cấu trúc hóa học các hoạt chất từ rễ củ loài Địa hoàng (Rehmannia glutinosa);
- Đánh giá tác dụng hạ đường huyết của các cặn chiết và các hợp chất phân lập được;
- Thử nghiệm trên chuột về hoạt tính hạ đường huyết từ chế phẩm loài Địa hoàng
Tính mới và sáng tạo:
Lần đầu tiên tại Việt Nam có nghiên cứu khá toàn diện về thành phần hóa học và thử nghiệm, đánh giá hoạt tính hạ đường huyết in vitro, in vivo của loài Địa hoàng. Trong số 20 hợp chất được phân lập và xác định cấu trúc hóa học thì có 4 hợp chất có cấu trúc hóa học mới. Thử nghiệm in vitro về hoạt tính ức chế enzyme a-glucosidase cho thấy các hợp chất phenylpropanoid glycoside có khả năng ức chế enzyme a-glucosidase tốt hơn hẳn các hợp chất iridoid glycoside. Kết quả phép thử nghiệm in vivo trên chuột về tác dụng hạ đường huyết của chế phẩm RGW này cho thấy chế phẩm ít có ảnh hưởng đến sự giảm trọng lượng của chuột tăng đường huyết và có tác dụng làm giảm đường huyết của chuột khảo sát nhưng chưa mạnh bằng thuốc chữa tiểu đường Metformin. Hơn nữa, phương pháp HPLC xác định hàm lượng Acteoside (RG9) và Jionoside B1 (RG16) tương ứng là 0,59% và 0,66% trong mẫu rễ củ Địa hoàng, các hợp chất phenylpropanoid glycoside vừa là thành phần chính của loài R. glutinosa đồng thời thể hiện hoạt tính ức chế enzyme a-glucosidase tốt do đó thể hiện triển vọng về khả năng ứng dụng của loài Địa hoàng trong tạo ra sản phẩm dược dụng có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường.
Kết quả nghiên cứu:
- Thu thập mẫu và giám định tên khoa học loài Địa hoàng Rehmannia glutinosa.
- Tạo dịch chiết methanol mẫu tổng và các phân đoạn hexane (RGH), ethylacetate (RGE) và nước (RGW).
- Thử hoạt tính hạ đường huyết thông qua tác dụng ức chế enzyme α-glucosidase của 4 phân đoạn dịch chiết thì mẫu RGW có chỉ số % ức chế enzyme α-glucosidase cao hơn 3 mẫu còn lại.
- Lựa chọn phân đoạn RGW có hoạt tính và lượng chất tập trung để phân lập thu được 20 hợp chất tinh khiết, trong đó: 8 hợp chất iridoid glycosides (RG1 ÷ RG7, RG18), 9 hợp chất phenylpropanoid glycoside (RG8 ÷ RG16), 2 hợp chất lignan (RG17, RG19) và 1 chất terpene glycoside (RG20). Bốn hợp chất mới lần đầu tiên được xác định cấu trúc hóa học là RG1 ÷ RG4. Kết quả này cho thấy thành phần hóa học chính của loài Địa hoàng R. glutinosa là các hợp chất iridoid glycosides và phenylpropanoid glycoside, điều này hoàn toàn phù hợp với các nghiên cứu công bố trước đó.
- Các hợp chất được phân lập từ loài Địa hoàng đã được thử nghiệm hoạt tính ức chế enzyme α-glucosidase. Kết quả có 5 trong số 9 hợp chất phenylpropanoid glycoside là RG9, RG11, RG12, RG15 và RG16 thể hiện khả năng ức chế enzyme α-glucosidase khá tốt so với đối chứng dương Acarbose, những hợp chất khác chưa thể hiện hoạt tính ở các nồng độ nghiên cứu. Như vậy, các hợp chất phenylpropanoid glycoside có hoạt tính ức chế enzyme a-glucosidase tốt hơn hẳn các hợp chất iridoid glycoside.
- Chế phẩm cao chiết Địa hoàng từ phân đoạn RGW được thử hoạt tính hạ đường huyết in vivo trên mô hình chuột nhắt trắng thuần chủng BALB/c. Kết quả chế phẩm RGW đã có tác dụng làm giảm lượng đường huyết trong máu của chuột hơn là đối chứng bệnh lý nhưng chưa bằng đối chứng tham khảo (sử dụng thuốc chữa tiểu đường Metformin).
Sử dụng phương pháp HPLC đã xác định hàm lượng Acteoside (RG9) và Jionoside B1 (RG16) lần lượt là 2,12 % và 2,39 % trong mẫu RGM, tương ứng với 0,59% và 0,66% trong mẫu rễ củ Địa hoàng.
Sản phẩm của đề tài:
- 02 bài báo SCIE (Q2)
- 02 Bài báo khoa học được đăng trên tạp chí trong nước
- Hướng dẫn 01 thạc sỹ
Phương thức chuyển giao, địa chỉ ứng dụng, tác động và lợi ích mang lại của kết quả nghiên cứu:
Phương thức chuyển giao:
Chuyển giao các hợp chất phân lập, công bố khoa học, phương pháp chiết xuất/tạo chế phẩm; chuyển giao trọn gói/phối hợp nghiên cứu.
Địa chỉ ứng dụng:
Kết quả đề tài có thể được sử dụng vào:
- Bổ sung vào từ điển dược học, từ điển hợp chất thiên nhiên Quốc gia và Quốc tế (Science Finder - CAS) 4 hợp chất có cấu trúc hóa học mới.
- Các công ty dược, công ty chế biến các sản phẩm từ Địa hoàng.
- Các bài thuốc dân gian, Viện y học cổ truyền.
- Là tài liệu phục vụ cho giảng dạy, nghiên cứu khoa học tại Khoa hóa học, Sinh học và Dược học của các trường ĐH chuyên ngành liên quan.