1. Giới thiệu chung về lịch sử phát triển
Ngành tuyển khoáng ra đời từ năm 1959, sau khi lớp Luyện kim khóa 2 Đại học Bách khoa Hà Nội học xong năm thứ hai, được tách thành 2 lớp là Luyện kim và Tuyển khoáng. Lớp Tuyển khoáng khóa 2 có 12 sinh viên, ra trường năm 1961, sau đó Trường Đại học Bách Khoa đào tạo tiếp hai lớp là lớp Tuyển khoáng khóa 5 và khóa 7.
Ngày 8 tháng 8 năm 1966, Trường Đại học Mỏ - Địa chất chính thức được thành lập từ Khoa Mỏ - Địa chất của Trường Đại học Bách khoa Hà Nội. Đến nay, Bộ môn Tuyển khoáng của Trường Đại học Mỏ - Địa chất đã trên 50 năm xây dựng và phát triển.
Lớp Tuyển khoáng khóa 7 vào học tại Đại học Bách Khoa và ra trường năm 1966 tại Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Lớp Tuyển khoáng khóa 7 chính là khoá “1” Ngành Tuyển khoáng của Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
Hiện tại, Bộ môn Tuyển khoáng đang đào tạo các bậc học:
- Trình độ đại học: Ngành Kỹ thuật tuyển khoáng, chuyên ngành Tuyển khoáng và Tuyển – Luyện quặng kim loại. Để đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội, trong thời gian tới Bộ môn mở thêm ngành Kỹ thuật tái chế.
- Trình độ thạc sĩ: Ngành Kỹ thuật tuyển khoáng
- Trình độ tiến sĩ: Ngành Kỹ thuật tuyển khoáng
2. Cơ cấu cán bộ, viên chức trong đơn vị
Bộ môn Tuyển khoáng được thành lập năm 1966 cùng với sự ra đời của Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Trải qua hơn 55 năm, cùng với sự phát triển của Khoa Mỏ và Trường Đại học Mỏ - Địa chất, Bộ môn đã liên tục phấn đấu và phát triển về mọi mặt, đạt được nhiều thành tích trong công tác đào tạo và nghiên cứu khoa học - phục vụ sản xuất. Hiện nay, Bộ môn Tuyển khoáng có 10 cán bộ, viên chức, trong đó có 02 Phó Giáo sư, 03 Tiến sĩ, 03 Thạc sĩ và 02 NCS. Các cán bộ, viên chức của Bộ môn được đào tạo rất bài bản, thuộc các lĩnh vực Tuyển khoáng, Luyện kim và Kỹ thuật vật liệu.
3. Hoạt động chính và những kết quả đạt được
Quy mô đào tạo của 25 năm đầu tiên từ năm 1966 đến năm 1991 có 9 lớp hệ chính quy và 1 lớp hệ không chính quy với tổng số 171 sinh viên ra trường.
Hiện tại, Bộ môn đang giảng dạy 04 khóa sinh viên chính quy từ K64 – K67, tổng số sinh viên là 30. Ngoài ra, năm học 2021-2022, bộ môn đã mở được 02 lớp đại học B2 + hệ VLVH với số lượng sinh viên là 58.
Để đảm bảo chương trình giảng dạy đại học cho ngành Kỹ thuật tuyển khoáng và các ngành khác, các thầy cô giáo trong bộ môn đã biên soạn đầy đủ các bài giảng và giáo trình cho các môn học ngành Kỹ thuật tuyển khoáng, chuyên ngành Tuyển khoáng và Tuyển - Luyện quặng kim loại. Trong đó có 05 giáo trình được in tại nhà xuất bản.
Nghiên cứu khoa học và hướng dẫn nghiên cứu sinh, học viên cao học và sinh viên làm nghiên cứu khoa học là nhiệm vụ quan trọng thứ hai đối với cán bộ của bộ môn. Từ năm 1980 bộ môn được giao nhiệm vụ hướng dẫn nghiên cứu sinh và đến năm 1996 bộ môn được giao thêm nhiệm vụ đào tạo thạc sĩ. Gần 30 năm đào tạo thạc sĩ, Bộ môn Tuyển khoáng đã đào tạo được gần 100 thạc sĩ. Có 10 thạc sĩ đi sâu nghiên cứu để làm luận án tiến sĩ trong hoặc ngoài nước, đã có 04 tiến sĩ bảo vệ ở nước ngoài và 06 tiến sĩ bảo vệ trong nước.
Hiện tại, số lượng nghiên cứu sinh của bộ môn là 06. Trong số các NCS, có 05 NCS đang trong quá trình học tập và nghiên cứu, 01 NCS sẽ bảo vệ luận án cấp trường vào ngày 21/12/2022.
Trải qua gần 60 năm đào tạo đại học của Bộ môn Tuyển khoáng trong Trường đại học Mỏ - Địa chất, số lớp đào tạo chính quy là trên 40 lớp với hơn 1000 sinh viên tốt nghiệp ra trường. Số lớp đại học vừa học vừa làm là trên 30 lớp với trên 1100 sinh viên tốt nghiệp ra trường. Như vậy tổng số sinh viên được đào tạo ra trường của Bộ môn Tuyển khoáng tính đến năm 2022 là khoảng 2200 người.
Giai đoạn năm 2000 đến nay, Bộ môn đã thực hiện 01 đề tài cấp nhà nước và 13 đề tài cấp bộ. Ngoài các đề tài do các thầy, cô trong bộ môn làm chủ nhiệm, các thầy, cô còn tham gia các đề tài cấp nhà nước và cấp bộ do các đơn vị như Viện KH&CN Mỏ, Viện Hóa học công nghiệp, Viện KHCN Mỏ và Luyện kim v.v. thực hiện. Trung bình mỗi năm bộ môn có 01-02 đề tài NCKH cấp cơ sở và từ 01 - 02 đề tài nghiên cứu phục vụ sản xuất.
Ngoài việc thực hiện các đề tài nghiên cứu cấp nhà nước, cấp bộ, cấp cơ sở và phục vụ sản xuất, các thầy cô trong bộ môn còn tích cực viết các bài báo khoa học cho các tạp chí như: Tạp chí Công nghiệp Mỏ, Tạp chí Công nghiệp Hóa chất, Tạp chí Than Việt Nam, Tạp chí KHCN Kim loại, Tạp chí KHKT Mỏ - Địa chất v.v. Các báo cáo khoa học tại các hội nghị khoa học như: Hội nghị khoa học của Trường Đại học Mỏ - Địa chất; Hội nghị khoa học của Hội KH&CN Mỏ Việt Nam; Hội nghị khoa học của Hội Tuyển khoáng Việt Nam v.v. Số lượng bài báo đăng trên các tạp chí và HNKH chuyên ngành trong và ngoài nước từ trước đến nay vào khoảng 200 bài.
4. Mục tiêu và định hướng phát triển
Tiếp tục xây dựng đội ngũ cán bộ giảng dạy của Bộ môn giỏi về lý thuyết, mạnh về thực tế theo hai nhóm chuyên môn tuyển khoáng và luyện kim; tiếp tục nâng cao tỷ lệ cán bộ là tiến sĩ, có trình độ tiếng Anh giỏi để có thể giảng dạy được bằng tiếng Anh.
Tranh thủ các nguồn lực bên ngoài cũng như tự lực hoàn thiện và hiện đại hóa phòng thí nghiệm bộ môn để phục vụ chuyên ngành mới, cũng như tạo điều kiện thuận lợi nghiên cứu triển khai các đề tài nghiên cứu khoa học.
Tiếp tục nâng cao chất lượng đào tạo, đổi mới và hiện đại hóa chương trình đào tạo cũng như các bài giảng giáo trình để một mặt tiếp cận với trình độ hiện đại của thế giới, mặt khác gắn liền với thực tiễn tuyển và chế biến sâu khoáng sản tại Việt Nam. Đa dạng hóa các loại hình đào tạo. Mở mới các chuyên ngành đào tạo theo hướng chế biến sâu khoáng sản và tái chế phế thải đáp ứng nhu cầu phát triển và đào tạo nguồn nhân lực cho xã hội.
Bộ môn có định hướng mở ngành đào tạo đại học mới “Kỹ thuật tái chế” phù hợp với nhu cầu xã hội, góp phần bảo vệ tài nguyên và môi trường.
Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học trong Bộ môn, viết bài, tham gia các hội nghị hội thảo khoa học trong nước và quốc tế. Đăng ký các đề tài khoa học các cấp, đồng thời kết hợp với các cơ sở sản xuất để triển khai các đề tài ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn sản xuất. Xây dựng sản phẩm khoa học công nghệ của bộ môn và thực hiện chuyển giao công nghệ.
5. Các hình thức khen thưởng của tập thể và cá nhân trong đơn vị
a. Tập thể:
Năm 2007 và 2017 Bộ môn Tuyển khoáng nhận Bằng khen của Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Năm 2016 Bộ môn Tuyển khoáng nhận Bằng khen của Tập đoàn Công nghiệp than - khoáng sản Việt Nam.
Liên tục nhiều năm đạt danh hiệu Tập thể bộ môn Lao động tiên tiến.
b. Cá nhân:
- PGS.TS Nhữ Thị Kim Dung
Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo 2013, 2015.
Chiến sỹ thi đua cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2018.
Bằng khen của Thủ tướng chính phủ năm 2021
- PGS.TS Phạm Văn Luận
Bằng khen của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2010, 2012.
Chiến sỹ thi đua cấp Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 2017.
Bằng khen của Thủ tướng chính phủ năm 2018.
- GVC.TS Trần Trung Tới
Bằng khen cấp Bộ năm 2023
- ThS Lê Việt Hà
Bằng khen cấp Bộ năm 2022
- Các cá nhân khác của bộ môn liên tục hàng năm được xếp loại CSTĐCS, LĐTT.